Η φύση ορισμένων χημικών ουσιών και οι ανεπιθύμητες συνέπειες που μπορεί να έχει η χρήση τους για τη δημόσια υγεία και το περιβάλλον, κατέστησαν αναγκαία τη δημιουργία κανόνων και διαδικασιών για τον έγκαιρο εντοπισμό και την κατάλληλη διαχείριση πιθανής επικινδυνότητας.

Ωστόσο, οι ρυθμίσεις στις οποίες υπόκειται η χημική βιομηχανία στην Ευρωπαϊκή Ένωση δεν περιορίζονται στην ειδική νομοθεσία για την ασφάλεια των χημικών ουσιών. Το ευρύτερο νομοθετικό πλαίσιο της Ε.Ε. καθορίζει κανόνες για τις εκπομπές αερίων από τις βιομηχανικές διεργασίες, για την ασφάλεια της εργασίας, για τις μεταφορές και τις διεθνείς εμπορικές συναλλαγές, ενώ η ενεργειακή και κλιματική πολιτική της Ε.Ε. επηρεάζει τη διαθεσιμότητα και το κόστος πρόσβασης (και) της χημικής βιομηχανίας σε ενέργεια.

Όλες αυτές οι ρυθμίσεις έχουν αντίκτυπο στην οργάνωση και λειτουργία των επιχειρήσεων της χημικής βιομηχανίας, ιδιαίτερα των μικρομεσαίων, οι οποίες δυσκολεύονται περισσότερο να αντεπεξέλθουν στις πολυάριθμες απαιτήσεις που θέτει το σχετικό ευρωπαϊκό και εθνικό νομοθετικό πλαίσιο. Η ποιότητα των ρυθμίσεων, η ορθή εφαρμογή και η πλήρης επιβολή τους έχουν, τελικά, μεγάλη σημασία για την ανταγωνιστικότητα αλλά και τη φήμη της χημικής βιομηχανίας.

Το κόστος των ρυθμίσεων, το οποίο περιλαμβάνει κυρίως τις άμεσες χρηματικές εκροές (για επενδύσεις, έξοδα φακέλων αδειοδότησης κλπ.) και το πρόσθετο διοικητικό βάρος των επιχειρήσεων για τη συμμόρφωση με τη νομοθεσία, επηρεάζει αρνητικά την κερδοφορία της χημικής βιομηχανίας.

Σε πρόσφατη μελέτη (European Commission, 2016a) υπολογίστηκε ότι κατά τη διάρκεια της περιόδου 2004-2014, το μέσο ετήσιο σωρευτικό κόστος συμμόρφωσης στις ρυθμίσεις στις οποίες υπόκειται άμεσα η χημική βιομηχανία στην Ε.Ε. αντιπροσώπευσε το 12% της προστιθέμενης αξίας της ή το 30,1% του λειτουργικού της πλεονάσματος, υποδεικνύοντας ότι το ρυθμιστικό κόστος είναι ένας από τους βασικούς παράγοντες προσδιορισμού της κερδοφορίας της χημικής βιομηχανίας στην Ε.Ε. – παράγοντας που τη θέτει σε δυσμενέστερη θέση έναντι ανταγωνιστών σε χώρες εκτός Ε.Ε. που δεν ακολουθούν παρόμοιους κανόνες. Αξίζει να επισημανθεί ότι το ρυθμιστικό κόστος διαφοροποιείται στους επιμέρους τομείς της χημικής βιομηχανίας, με τα αγροχημικά και τα ειδικά χημικά να είναι οι κατηγορίες που δέχονται τις ισχυρότερες πιέσεις στην κερδοφορία τους.

Σημειώνεται ότι το ρυθμιστικό κόστος για τη χημική βιομηχανία στην Ε.Ε. έχει διπλασιαστεί από τα μέσα της δεκαετίας του 2000 λόγω των αλλαγών στην πολιτική για τα χημικά (REACH, CLP, κ.ά.), τις βιομηχανικές εκπομπές (Οδηγίες για τις βιομηχανικές εκπομπές αερίων – IED και το Σύστημα εμπορίας δικαιωμάτων εκπομπών – ETS) και το πακέτο για την Ενέργεια και το Κλίμα (Στόχοι 20-20-20).