REACH / CLP
Ευρωπαϊκός Κανονισμός για την Καταχώριση, την Αξιολόγηση, την Αδειοδότηση και τους Περιορισμούς των Χημικών Προϊόντων (REACH)
Ιστορικό
Ο Kανονισμός σχετικά με την Kαταχώριση, την Aξιολόγηση, την Aδειοδότηση και τους Περιορισμούς των χημικών ουσιών (REACH) 1907/2006/ΕΕ, που τέθηκε σε ισχύ την 1η Ιουνίου 2007, είναι μακράν το πιο σημαντικό κομμάτι της νομοθεσίας της Ε.Ε. για τα χημικά. Δημιουργήθηκε για να διασφαλίσει την ασφαλή χρήση όλων των χημικών ουσιών στην Ε.Ε., τόσο των παραγόμενων όσο και των εισαγόμενων. Από πολλές απόψεις, είναι μια φιλόδοξη, πρωτοποριακή προσέγγιση στη διαχείριση χημικών ουσιών.
Το REACH ισχύει για όλες τις χρήσεις όλων των χημικών ουσιών καθ’ όλη τη διάρκεια του κύκλου ζωής τους (από την παραγωγή έως την απόρριψη). Επιβάλλει σε όλους τους παράγοντες της αλυσίδας εφοδιασμού την υποχρέωση να συλλέγουν ή να δημιουργούν δεδομένα για τις ουσίες που χρησιμοποιούν, για να αξιολογήσουν τον τρόπο διαχείρισης των κινδύνων για την ανθρώπινη υγεία και το περιβάλλον κατά την παραγωγή και χρήση αυτών των ουσιών.
Η βασική αρχή του REACH είναι «no data – no market», που σημαίνει ότι καμία ουσία δεν μπορεί να παρασκευαστεί, να χρησιμοποιηθεί ή να εισαχθεί στην Ε.Ε. χωρίς καταχώριση στον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Χημικών Προϊόντων (ECHA).
Προτεραιότητα της χημικής βιομηχανίας αποτελεί η πλήρης εφαρμογή του Κανονισμού REACH.
Το CEFIC και τα μέλη του υποστηρίζουν πλήρως τον Κανονισμό REACH και πιστεύουν ότι αυτή η νομοθεσία είναι κατάλληλη για τον σκοπό που σχεδιάσθηκε. Περισσότερες από 20.000 ουσίες έχουν καταχωριστεί στον ECHA, με αντίστοιχα φυσικοχημικά, τοξικολογικά, οικοτοξικολογικά δεδομένα και δεδομένα χρήσης, δημιουργώντας έτσι παγκοσμίως τη μεγαλύτερη και πιο ολοκληρωμένη βάση δεδομένων για τις ουσίες, τις ιδιότητες και τη συμπεριφορά τους.
Η ολοκλήρωση της καταχώρισης δεν αποτελεί το τελευταίο στάδιο του Κανονισμού. Ο Κανονισμός ορίζει ότι οι εταιρείες θα πρέπει να ενημερώνουν τακτικά τους φακέλους καταχώρισής τους για να διασφαλίζουν ότι τα δεδομένα για την ασφάλεια των χημικών είναι πλήρη και ενημερωμένα. Τα νέα χημικά προϊόντα πρέπει επίσης να καταχωρισθούν πλήρως. Τώρα που έχει παρέλθει η τελευταία προθεσμία καταχώρισης, οι καταχωρίζοντες ξεκινούν τη διαδικασία εξέτασης των φακέλων τους για να εντοπίσουν και να αντιμετωπίσουν τυχόν κενά δεδομένων.
Μια άλλη σημαντική πτυχή για τη χημική βιομηχανία της Ε.Ε. είναι η επιβολή του Κανονισμού REACH στα εισαγόμενα προϊόντα, η οποία είναι ζωτικής σημασίας για τη διασφάλιση ίσων όρων ανταγωνισμού μεταξύ των κατασκευαστών που εδρεύουν στην Ε.Ε. και των ξένων κατασκευαστών. Ως εκ τούτου, υποστηρίζουμε όλες τις προσπάθειες επιβολής που έχουν αναληφθεί από τα κράτη μέλη της Ε.Ε. για τον έλεγχο της συμμόρφωσης των εισαγόμενων ουσιών, μειγμάτων και αντικειμένων.
Η αναθεώρηση του Κανονισμού REACH
Η αναθεώρηση του REACH είναι μια ευκαιρία να συνεχιστεί η μείωση της έκθεσης στις πιο επιβλαβείς ουσίες και να συνεχιστεί η οικοδόμηση ενός προβλέψιμου ρυθμιστικού πλαισίου που επιτρέπει στη βιομηχανία και τις αρχές να εστιάζουν τους πόρους εκεί όπου υπάρχει μεγαλύτερη προστιθέμενη αξία, συμπεριλαμβανομένης της ανάπτυξης ασφαλών και βιώσιμων εναλλακτικών λύσεων, όπου χρειάζεται, και απλούστευσης της διοικητικής διαδικασίας.
Σήμερα, περισσότερο από ποτέ, η Ευρώπη χρειάζεται μια ισχυρή εγχώρια χημική βιομηχανία για να μειώσει τη στρατηγική εξάρτηση από άλλες ηπείρους. Ως εκ τούτου, ο ρόλος του REACH είναι να διατηρεί τη δυνατότητα ανάπτυξης και καινοτομίας του κλάδου, ενώ παράλληλα θα ανεβάζει τον πήχη στην ασφάλεια.
Η χημική βιομηχανία είναι αντιμέτωπη με μία πολλαπλή μετάβαση (κλιματική ουδετερότητα, στρατηγική για τα βιώσιμα χημικά, κυκλικότητα και ψηφιοποίηση). Οι κατευθυντήριες αρχές της αναθεώρησης θα πρέπει να είναι η προτεραιότητα των ρυθμιστικών δράσεων που αποφέρουν τα περισσότερα οφέλη για την υγεία και το περιβάλλον, η διατήρηση του ρυθμιστικού πλαισίου όσο το δυνατόν πιο σταθερού και η διατήρηση της συνάφειας του REACH με όλα τα άλλα νομοθετήματα της Ε.Ε. Τελευταίο, αλλά εξίσου σημαντικό, η πρόοδος στις μεθόδους αξιολόγησης κινδύνου, η παρακολούθηση του ανθρώπου και του περιβάλλοντος, οι μέθοδοι της προβλεπτικής τοξικολογίας και οι εναλλακτικές μέθοδοι αντί των δοκιμών σε ζώα πρέπει να αντικατοπτρίζονται σε αυτήν την αναθεώρηση.
Παρατίθεται ο κατάλογος 10 σημείων βελτίωσης του Κανονισμού, που προτείνει η χημική βιομηχανία.
A 10-POINT PLAN FOR TARGETED AND EFFECTIVE REVISION OF REACH
Ο ΣΕΧΒ, με σειρά ενημερώσεων, σεμιναρίων και συναντήσεων με τις αρμόδιες Αρχές προωθεί τη γνώση του Kανονισμού στα μέλη του, αλλά και σε όλη την εφοδιαστική αλυσίδα.
Κανονισμός για την Ταξινόμηση, την Επισήμανση και τη Συσκευασία
CLP – Ο Κανονισμός 1272/2008
Η επικοινωνία σχετικά με τον χημικό κίνδυνο στην Ευρωπαϊκή Ένωση ρυθμίζεται από τον Κανονισμό Ταξινόμησης, Επισήμανσης και Συσκευασίας (CLP) μέσω εναρμονισμένων κριτηρίων ταξινόμησης ουσιών, μειγμάτων και κανόνων για την επισήμανση και τη συσκευασία επικίνδυνων ουσιών και μειγμάτων.
Το CLP βασίζεται στο Παγκόσμιο Εναρμονισμένο Σύστημα των Ηνωμένων Εθνών (UN GHS). Απαιτεί από τους κατασκευαστές, τους εισαγωγείς ή τους μεταγενέστερους χρήστες ουσιών ή μειγμάτων, να ταξινομούν, να επισημαίνουν και να συσκευάζουν κατάλληλα τις επικίνδυνες χημικές ουσίες τους πριν τις διαθέσουν στην αγορά. Οι πληροφορίες παρέχονται στην ετικέτα για να επιτρέπεται η ασφαλής χρήση των προϊόντων και ο σχεδιασμός της συσκευασίας εξαρτάται από τους κινδύνους του προϊόντος που περιέχει.
Η αναθεώρηση του CLP
Η στρατηγική για τα βιώσιμα χημικά προβλέπει μία σημαντική αναθεώρηση του Κανονισμού CLP. Μία από τις βασικές αλλαγές που εξετάζει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή είναι η εισαγωγή νέων τάξεων κινδύνου για την κάλυψη των ουσιών με τις ακόλουθες ιδιότητες: Endocrine Disruptors (ED); Persistent, Bioaccumulative and Toxic (PBT); very Persistent and very Bioaccumulative (vPvB); Persistent, Mobile and Toxic (PMT) και very Persistent and very Mobile (vPvM) substances.
Ως συνέπεια, οι κατασκευαστές χημικών θα πρέπει να ενημερώσουν τις ετικέτες στις συσκευασίες, τα Δελτία Δεδομένων Ασφαλείας και τους φακέλους καταχώρισης REACH.
Ωστόσο, ο κύριος αντίκτυπος έγκειται στις δευτερεύουσες επιπτώσεις του Κανονισμού CLP, επομένως η μεταρρύθμισή του θα έχει εκτεταμένες συνέπειες για όλες τις αλυσίδες αξίας που βασίζονται στα χημικά.
Οι αλλαγές στην ταξινόμηση σύμφωνα με τον CLP, προκαλούν αυτόματα περιορισμούς και απαγορεύσεις των χημικών προϊόντων στο πλαίσιο της γενικής προσέγγισης για τη διαχείριση κινδύνου (GRA). Ως εκ τούτου, η ανάθεση μιας νέας κατηγορίας κινδύνου θα σημαίνει αυτόματο περιορισμό ή απαγόρευση χωρίς καμία αξιολόγηση κινδύνου για συγκεκριμένη ουσία.
Αν και αυτή η επιλογή υπάρχει ήδη σήμερα, βάσει της ισχύουσας νομοθεσίας REACH, ο αριθμός των ουσιών που υπόκεινται σε αυτές τις γενικές απαγορεύσεις και περιορισμούς θα αυξηθεί σημαντικά καθώς θα προστεθούν περισσότερες τάξεις κινδύνου στο CLP. Οι κατασκευαστές μπορεί επίσης να αποφασίσουν να διακόψουν μια συγκεκριμένη ουσία ή προϊόν, καθώς δεν θα θέλουν να έχουν ένα προϊόν επικίνδυνο στα χαρτοφυλάκιά τους να εντάσσεται στις ονομαζόμενες black lists.
Η θέση της χημικής βιομηχανίας για την επερχόμενη αναθεώρηση συνοψίζεται στο σχέδιο δράσης 8 σημείων για μία αποτελεσματική και έξυπνη αναθεώρηση: