CSS
Η στρατηγική για τη βιωσιμότητα των χημικών προϊόντων για ένα περιβάλλον χωρίς τοξικές ουσίες

Οι χημικές ουσίες είναι απαραίτητες για την ευημερία και το υψηλό βιοτικό επίπεδο της σύγχρονης κοινωνίας. Χρησιμοποιούνται σε πολλούς τομείς, όπως η υγεία, η ενέργεια, η κινητικότητα και η στέγαση.
Ωστόσο, οι χημικές ουσίες έχουν επικίνδυνες ιδιότητες που μπορούν να βλάψουν το περιβάλλον και την ανθρώπινη υγεία.
Η Ε.Ε. διαθέτει ήδη ολοκληρωμένη νομοθεσία για τα χημικά προϊόντα, αλλά η παγκόσμια παραγωγή χημικών προϊόντων αναμένεται να διπλασιαστεί έως το 2030. Η ήδη ευρέως διαδεδομένη χρήση χημικών ουσιών θα αυξηθεί επίσης, μεταξύ άλλων, και στα καταναλωτικά προϊόντα.
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή δημοσίευσε στις 14 Οκτωβρίου 2020 τη στρατηγική για τη βιωσιμότητα των χημικών προϊόντων. Αποτελεί μέρος του στόχου της Ε.Ε. για μηδενική ρύπανση, η οποία είναι βασική δέσμευση της Ευρωπαϊκής Πράσινης Συμφωνίας.
Στόχοι
Η στρατηγική της Ε.Ε. για τα χημικά προϊόντα έχει ως στόχο:
- την καλύτερη προστασία των πολιτών και του περιβάλλοντος
- την ενίσχυση της καινοτομίας για ασφαλή και βιώσιμα χημικά προϊόντα
Δράσεις
- Απαγόρευση των πιο επιβλαβών χημικών ουσιών στα καταναλωτικά προϊόντα, επιτρέποντας τη χρήση τους μόνο όπου είναι απαραίτητο.
- Λαμβάνονται υπ’ όψιν οι επιπτώσεις του συνδυασμού παραγόντων των χημικών ουσιών κατά την αξιολόγηση των κινδύνων από τις χημικές ουσίες.
- Σταδιακή κατάργηση της χρήσης υπερφθοροαλκυλιωμένων και πολυφθοροαλκυλιωμένων ουσιών (PFAS) στην Ε.Ε., εκτός εάν η χρήση τους είναι απαραίτητη.
- Ενίσχυση της επενδυτικής ικανότητας και καινοτομίας για την παραγωγή και χρήση ασφαλών και βιώσιμων χημικών προϊόντων εκ σχεδιασμού και καθ’ όλη τη διάρκεια του κύκλου ζωής τους.
- Προώθηση της ανθεκτικότητας της Ε.Ε. στον εφοδιασμό και στη βιωσιμότητα για χημικά προϊόντα κρίσιμης σημασίας.
- Καθιέρωση μιας απλούστερης διαδικασίας, σύμφωνα με την αρχή «μία ουσία, μία αξιολόγηση», για την αξιολόγηση του κινδύνου και της επικινδυνότητας των χημικών ουσιών.
- Ηγετικός ρόλος στην προάσπιση και την προώθηση υψηλών προτύπων παγκοσμίως, καθώς και να μην εξάγονται χημικές ουσίες που έχουν απαγορευτεί στην Ε.Ε.
Εφαρμογή της στρατηγικής για τα χημικά προϊόντα
Η στρατηγική για τη βιωσιμότητα των χημικών προϊόντων περιγράφει περισσότερες από 80 δράσεις και καθορίζει ενδεικτικό χρονοδιάγραμμα για την εφαρμογή τους. Η Επιτροπή ενημερώνει τακτικά την πορεία υλοποίησης των δράσεων στον πίνακα παρακολούθησης.
- Στρογγυλή τράπεζα υψηλού επιπέδου σχετικά με τη στρατηγική για τα χημικά προϊόντα
- Προώθηση ασφαλών και βιώσιμων χημικών ουσιών ήδη από τον σχεδιασμό
- Χημικές ουσίες και κυκλική οικονομία: προς μη τοξικούς κύκλους υλικών
- Ενίσχυση της ανοικτής στρατηγικής αυτονομίας της Ε.Ε.
- Αντιμετώπιση των πλέον επιβλαβών ουσιών
- Βασικές χρήσεις
- Ενδοκρινικοί διαταράκτες
- PFAS
- Χημικά μείγματα
- Μία ουσία, μία αξιολόγηση
- Προσέγγιση μηδενικής ανοχής στη μη συμμόρφωση
- Έρευνα, καινοτομία και χρηματοδότηση
- Δείκτες
Η θέση της χημικής βιομηχανίας για τη στρατηγική
Η χημική βιομηχανία υποστηρίζει τους στόχους της στρατηγικής για τη δημόσια υγεία και το περιβάλλον και μοιράζεται το όραμα που σκιαγραφεί η Ευρωπαϊκή Επιτροπή στη Στρατηγική των Χημικών Προϊόντων για Βιωσιμότητα. Ζητούμενο είναι ένα σχέδιο υλοποίησης στρατηγικής που ενισχύει την ανταγωνιστικότητα της ευρωπαϊκής χημικής βιομηχανίας, αξιοποιεί τον ουσιαστικό ρόλο των χημικών για την επίτευξη κλιματικής ουδετερότητας και των στόχων της κυκλικής οικονομίας, υποστηρίζει το σχέδιο οικονομικής ανάκαμψης και ενσωματώνει πολλαπλές πτυχές της διαχείρισης χημικών συμπεριλαμβανομένης της ασφάλειας, της κυκλικότητας, της αποδοτικότητας των πόρων, του περιβαλλοντικού αποτυπώματος, της επιστήμης και της καινοτομίας.
Με το 96% των βιομηχανικών προϊόντων να βασίζεται σε χημικά, η χημική βιομηχανία της Ευρώπης βρίσκεται στην καρδιά σχεδόν όλων των αλυσίδων αξίας και παρέχει λύσεις για την υλοποίηση της Πράσινης Συμφωνίας, από ηλιακούς συλλέκτες έως μπαταρίες, ανεμογεννήτριες και υδρογόνο, υλικά για τη μόνωση των κτιρίων, φαρμακευτικά προϊόντα, για να αναφερθούν μόνο μερικά.
Η χημική βιομηχανία πρέπει επίσης να μετασχηματίσει τις δικές της παραγωγικές διαδικασίες για την επίτευξη κλιματικής ουδετερότητας έως το 2050. Η μετάβαση θα είναι επιτυχής μόνο εάν η Στρατηγική για Βιώσιμα Χημικά μετατραπεί σε μία στρατηγική ανάπτυξης για τον τέταρτο μεγαλύτερο κλάδο της Ευρώπης.
Ενώ η Στρατηγική προτείνει έναν μακρύ και λεπτομερή κατάλογο νομοθετικών μέτρων με το αντίστοιχο χρονοδιάγραμμα για την καλύτερη προστασία των πολιτών (στόχος που υποστηρίζουμε), λείπει η εξειδίκευση και η σαφήνεια σχετικά με τον τρόπο με τον οποίο θα επιτευχθεί ο δεύτερος στόχος, δηλαδή η τόνωση της καινοτομίας για ασφαλή και βιώσιμα χημικά. Και οι δύο στόχοι πρέπει να λειτουργούν παράλληλα.
Ο ΣΕΧΒ συμμετέχει στη διαδικασία διαβούλευσης για την εφαρμογή μιας στρατηγικής παράλληλης προς την ανάπτυξη.
Η ευρωπαϊκή χημική βιομηχανία διεξήγαγε μελέτη οικονομικών επιπτώσεων στη χημική βιομηχανία, από την οποία παρατίθενται κάποια συμπεράσματα:
Economic Analysis of the Impacts of the Chemicals Strategy for Sustainability
Phase I report commissioned by the European Chemical Industry Council (Cefic)
2 December 2021